ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของผงถ่านกัมมันต์

ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา ของผงถ่านกัมมันต์ 

Activated charcoal

ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา

******** 

 

        ใช้ประโยชน์จากลักษณะที่เป็นผงๆ มีพื้นที่ผิวมากในการดูดซับสารพิษหรือยา ยาที่แตกตัวเป็นประจุ หรือสารโมเลกุลเล็กเช่น alcohol  จะถูกดูดซับได้ไม่ดี การให้ผงถ่านซ้ำๆ กันหลายครั้ง จะเพิ่มการขับถ่ายยาที่มี enterohepatic recirculation เช่น digitoxin หรือยาที่มีการซึมกลับสู่ทางเดินอาหารใหม่ เช่น  phenobarbital หรือ theophylline

ข้อบ่งใช้

    1.ยับยั้ง หรือลดการดูดซึมยาหรือสารพิษที่ผู้ป่วยรับประทานเข้าไป โดยให้หลังจากผ่านการล้างท้อง หรือ การทำให้อาเจียนด้วย  ipecac syrup

    2.ให้ผงถ่านซ้ำๆ เพื่อเพิ่มการขับถ่ายยาหรือสารพิษออกจากร่างกาย ในกรณีที่เป็นพิษจากยาหรือสารพิษ

ข้อห้ามใช้

    1.มีการอุดกั้นในทางเดินอาหาร

    2.รับประทานสารพิษที่เป็นกรด หรือด่าง ผงถ่านทำให้การส่องกล้องดูทางเดินอาหารเป็นไปด้วยความลำบาก

อาการไม่พึงประสงค์

        ท้องผูก ป้องกันได้โดยให้ร่วมกับยาถ่าย ท้องอืด ท้องเสีย เนื่องจากได้รับยาถ่าย ทำให้เกิดการขาดน้ำและ hypernatremia มีการอุดตันของลำไส้

ปฏิกิริยาต่อยาอื่น

    1.ขัดขวางการดูดซึมยาต้านพิษชนิดอื่น เช่น N-acetylcysteine

    2.ฤทธิ์ในการดูดซึมของผงถ่านจะลดลง เมื่อให้ร่วมกับอาหารประเภทนม ไอศกรีม หรือน้ำเชื่อม

ขนาดหรือวิธีใช้

    1.ขนาดยาครั้งแรก 1 g/kg ให้รับประทานหรือให้ทางสายยาง หรือให้ 10 เท่าของน้ำหนักของสารพิษที่ได้รับ

    2.Repeated dose 15-20 g ทุก 4-8 ชั่วโมง ให้รับประทานหรือให้ทางสายยาง ให้ยาถ่ายในขนาดต่ำๆ ทุก 2-3 ครั้งของการให้ผงถ่าน

***********************

อ้างอิง

คัดลอกข้อมูลจาก :www.tranghos.go.th/file_information/2460prakassob.doc

Presented by Pharmacy Department,   Trang Hospital ,   March,2001.

( ภาควิชาเภสัชกรรมโรงพยาบาลตรัง )

เฒ่าเผาถ่านพิทักษ์โลก